Đùi và cẳng chân là 2 vị trí mà bác sĩ có thể lựa chọn để kéo dài chân. Tuy nhiên, bác sĩ lại thường chọn cẳng chân cho các phẫu thuật kéo dài chân mà không phải đùi, là bởi các nguyên nhân sau:

Đặc điểm kéo dài ở đùi

Khi thực hiện kéo dài chân bằng khung cố định ngoài (CĐN) kết hợp đinh nội tủy (ĐNT) tạo can xương tốt, thời gian liền xương trung bình từ 35 đến 45 ngày/cm. Khách hàng sẽ được tháo khung CĐN sớm, có thể hạn chế chứng gãy xương sau tháo khung CĐN và tập phục hồi chức năng tốt hơn.

Tuy nhiên, một số biến chứng hay gặp khi kéo dài đùi bằng khung CĐN như:

• Hạn chế vấn động gấp khớp gối, duỗi khớp háng.
• Nguy cơ xảy ra nhiễm khuẩn sâu ở những người có tiền sử gãy hở, hoặc viêm xương, hoặc do đinh Schan, đinh Kirschner chạm vào ĐNT.

Hai biến chứng trên là đáng lo ngại, ảnh hưởng đến kết quả phẫu thuật.

Ngoài ra còn một số nhược điểm nữa là:

• Khung cố định ngoài cồng kềnh, vướng víu, ảnh hưởng nhiều tới sinh hoạt hàng ngày hơn.
• Sẹo mổ dài hơn, nhiều sẹo hơn, sẹo xấu hơn do đinh xuyên qua cơ, khi kéo thường cơ và da hay bị xé rách dài.
• Dễ nhiễm trùng chân đinh hơn do đinh xuyên qua các khối cơ dày ở đùi.
• Khi mang khung thường khó tập cử động khớp gối hơn, sinh hoạt sẽ rất bất tiện.

Đối với xương chày, khung CĐN dạng vòng hay được dùng với 4 đinh Kirschner nhỏ 1.8mm. Các đinh này được xuyên ở đầu trên và ở đầu dưới xương chày, các đinh nằm cách xa ĐNT. Việc lắp khung CĐN để kéo dài ở đùi phức tạp hơn việc lắp khung CĐN để kéo dài cẳng chân.

Đặc điểm kéo dài chân ở cẳng chân

Kéo dài cẳng chân làm cho đôi chân trông dài hơn so với kéo dài ở xương đùi. Bởi lẽ, quan sát mức đầu gối và bàn chân là rõ ràng, nhưng quan sát mức của khớp háng là không rõ ràng. Hơn nữa, khi  chúng ta đeo dây lưng cao, làm cho mức của hông của chúng ta dường như cao hơn. Khi đó, nhìn thấy cặp cẳng chân dài, thì người ta suy luận rằng phần còn lại của người đó có một tỷ lệ bình thường, và có ấn tượng rằng họ là người cao. Hơn nữa, mặc váy cho thấy chiều dài của cẳng chân chứ không phải là đùi.

Về mặt kỹ thuật, kéo dài cẳng chân có thể được thực hiện trong cùng một cuộc mổ, trong một thời gian hợp lý. Hai đùi được kéo dài yêu cầu hai bước chuẩn bị và phẫu thuật riêng biệt trong cùng một cuộc mổ hoặc hai cuộc mổ khác nhau  làm tăng thời gian mổ và chi phí. Hơn nữa, kéo dài xương chày gây mất máu ít hơn so với kéo dài đùi.

Kéo dài cẳng chân dễ dàng hơn, khi mang hai khung CĐN trên cả hai cẳng chân sinh hoạt dễ dàng hơn khi mang khung ở đùi.

Xương đùi có trục cơ học và trục giải phẫu không trùng nhau nên kéo dài xương chày sẽ sinh lý hơn kéo dài xương đùi.

Ngoài ra kéo ở cẳng chân: Sẹo nhỏ và ít hơn, đẹp hơn, ít nguy cơ nhiễm trùng chân đinh hơn, tập phục hồi chức năng trong quá trình mang khung thuận lợi hơn.

Vì vậy, khi kéo dài chân nâng chiều cao, vị trí được ưu tiên lựa chọn đầu tiên để kéo dài là cẳng chân hai bên.

Năm 1903, Codivilla A. thực hiện thành công ca kéo dài chi đầu tiên, phẫu thuật thực hiện bằng cách mổ cắt đứt xương ra, sau đó kéo liên tục rồi bó bột. Tiếp sau đó, một số bác sĩ như Magnuson, Fasset cũng thực hiện phẫu thuật bằng cách tương tự. Tuy nhiên, phẫu thuật này để lại nhiều biến chứng và di chứng nặng nề như tổn thương về da, thần kinh, nhổ điểm bám cơ, khớp giả, liền lệch do không kiểm soát được tốc độ kéo, cũng như bất động vững chắc được ổ cắt xương.

Năm 1913, Louis Ombre^’danne  đã cắt chéo vát xương đùi rồi kéo, ổ kéo dài dã ra được 4cm, tác giả đã dùng khung cố định ngoài với 2 đinh và kéo dãn với tốc độ 5 mm/ngày. Tuy nhiên, do kéo với tốc độ nhanh nên xảy ra hoại tử da và nhiễm khuẩn, khung cố định chỉ có 2 đinh nên không vững.  Ngay sau đó, hàng loạt các tác giả đã cải tiến khung cố định ngoài cho vững hơn, cũng như cải tiến về kỹ thuật cắt xương, khi cắt xương có chú ý bảo tồn cốt mạc hơn, và có thời gian chờ đợi sau cắt xương,…Tuy vậy, tỷ lệ gặp các biến chứng nặng nề như nhiễm khuẩn chân đinh, tổn thương da và thần kinh, không liền xương, liền lệch, biến dạng khớp vẫn còn cao.

Năm 1963, Wagner H. đã kéo dài chi bằng khung cố định ngoài một bên tại thân xương sau khi cắt cốt mạc và mô mềm cản trở, căng dãn với tốc độ 1,5-3mm/ngày. Khi kéo đủ chiều dài, bệnh nhân được kết xương nẹp vít và ghép xương. Tuy vậy, nhiều biến chứng vẫn xảy ra như nhiễm khuẩn, liền xương kém và phải phẫu thuật nhiều lần,…nên phương pháp này không được áp dụng nữa.

Năm 1951, Giáo sư người Nga Gavriil Abramovich Ilizarov đã chế tạo ra khung cố định ngoài dạng vòng để điều trị gãy xương và để kéo dài chân. Trên cơ sở những nghiên cứu trên động vật thực nghiệm, ông đã tìm ra nguyên lý kết xương căng dãn và ứng dụng nguyên lý này vào trong kéo dài chi: với kỹ thuật cắt xương bảo tồn tối đa mô sinh xương là màng xương và tủy xương, kéo dãn từ từ ổ cắt xương với tốc độ 1mm/ngày bằng khung cố định ngoài đàn hồi, cho tì nén sớm trên chi kéo dài và tập vận động sớm các khớp, phần xương kéo dài dần dần được lấp đầy bằng xương mới, việc kéo dài chi đã được thực hiện thành công mà không cần ghép xương, tổn thương mô mềm ít.

Bằng sử dụng khung cố định ngoài và kỹ thuật cắt xương, với tố độ dãn như thế, năm 1971, Ilizarov.G.A  đã thông báo kết quả kéo dài chi cho 215 BN, mức kéo dài từ 3 đến 24 cm, trong đó có 20 bệnh nhân ngắn chi từ 9 đến 24 cm. Có 19 ca có biến chứng bao gồm: liệt nhẹ thần kinh hông khoeo ngoài (4 ca), viêm chân đinh (11 ca), cốt tuỷ viêm (4 ca).

Tuy nhiên, mãi tới năm 1981, các nước phương tây mới biết đến phương pháp kéo dài chi của Ilizarov khi ông được mời đến Ý để giới thiệu. Ngay sau đó, phương pháp này đã được lan truyền, ứng dụng, phát triển rộng rãi trên toàn thế giới như một cuộc cách mạng trong kéo dài chi.

Đến những năm 1990, với sự phát triển các phương tiện cố định kết hợp với ứng dụng nguyên lý kéo dài chân của Ilizarov, kết quả kéo dài chân đã tốt hơn, ít biến chứng hơn rất nhiều. Cho đến ngày nay, chúng tôi phân kéo dài chân chia thành 3 loại:

• Kéo dài chân bằng khung cố định ngoài đơn thuần.
• Kéo dài chân bằng sử dụng khung cố định ngoài kết hợp phương tiện kết xương bên trong (đinh nội tủy có chốt hoặc nẹp khóa).
• Kéo dài chân bằng đinh nội tủy tự dãn (chúng tôi sẽ có bài viết riêng về ưu nhược điểm của sử dụng đinh nội tủy tự dãn sau).

Nguyên lý liền xương

Từ  nghiên cứu của Ilirazov G.A và Aronson J trên thực nghiệm thấy rằng, quá trình liền xương trong kéo dài chi trải qua các giai đoạn: Giai đoạn chờ đợi, giai đoạn căng dãn, giai đoạn chờ liền xương.

• Giai đoạn chờ đợi: Ở giai đoạn chờ đợi, ổ máu tụ và các tế bào viêm xâm nhập đầy khe trống tại vị trí cắt xương (trong vòng 7 – 10 ngày).
• Giai đoạn căng dãn: Ở giai đoạn căng dãn, với tốc độ kéo dãn 1mm/ngày, chia đều 3 -4 lần trong 24h, các tế bào dạng trung mô bắt đầu tổ chức hóa tạo nên một cầu collagen và các xoang mạch máu chưa trưởng thành, rồi chúng tự tổ chức song song với hướng căng dãn. Mô học tại ổ căng dãn xương hình thành 5 vùng (hình 1.1): Ở trung tâm ổ căng dãn là vùng sợi trung tâm (fibrous interzone – FIZ) dài từ 4 đến 8 mm, gồm các tế bào dạng trục dạng nguyên bào sợi nằm xen kẽ lỏng lẻo giữa các bó collagen. Hai vùng cận kề vùng sợi trung tâm là vùng khoáng hóa ban đầu (primary mineralization front – PMF), bao gồm mô xương nguyên thủy bắt đầu được khoáng hóa. Vùng hình thành vi cột xương (microcolumn formation – MCF) nằm cạnh vùng khoáng hóa ban đầu và bắc cầu tới từng mặt cắt xương. Vùng này bao gồm các cột xương rất nhỏ hình chóp nằm song song với hướng căng dãn và có đáy ở mặt cắt xương, được bao bọc bởi các xoang mạch máu, các cột xương này không có các thể Havers, tế bào sụn hoặc các hủy cốt bào. Trong giai đoạn căng dãn, vùng sợi trung tâm luôn là một vùng thấu quang rộng từ 4 đến 8 mm, trong khi xương mới vẫn tiếp tục được hình thành từ hai đầu xương. Khi kết thúc căng dãn, vùng sợi trung tâm được cốt hóa và tạo một vùng của vùng hình thành vi cột, bắc cầu hoàn toàn khoảng trống.

Mô hình tạo xương vùng căng dãn.

A: Hình ảnh các đơn vị tạo xương bắc cầu qua khoảng trống của hai bề mặt xương,

B: Hình ảnh đơn vị tạo xương

C: Sơ đồ 5 vùng mô học tại ổ căng dãn xương.

*Nguồn: Theo Al-Aql, Z. S., et al. (2008)..

Giai đoạn chờ liền xương: Trong giai đoạn chờ liền xương, vùng xương tân tạo được sửa chữa thành vỏ xương và tủy xương. Mô xương tân tạo phát triển dần trở về cấu trúc xương như xương bình thường, thường  sau ít nhất 1 năm sau tháo khung cố định ngoài, cấu trúc ống xương cứng, tủy xương trở lại như xương trước khi cắt xương. Phần xương kéo dài đủ cứng và chịu được các lực tỳ nén, bẻ uốn, xoắn vặn như xương bình thường.

                                                                         PGS. TS. Lê Văn Đoàn

Bảo vệ tối đa các mô sinh xương khi phẫu thuật

Kỹ thuật cắt xương ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng xương mới được tạo ra tại ổ căng dãn mà điểm quan trọng khi cắt xương phải giữ được các mô sinh xương. Mô sinh xương bao gồm cốt mạc và tủy xương. Cốt mạc có vai trò quyết định đối với việc hình thành can xương và khả năng tạo xương mới gấp 5 lần so với tủy xương. Chính vì vậy, khi cắt xương bằng bất kỳ phương pháp nào (đục, cưa, khoan..) thì bác sĩ phải bảo tồn được tối đa cốt mạc.

Tốc độ và nhịp điệu căng dãn phù hợp

Tốc độ căng dãn tối ưu cho quá trình liền xương là 1mm/ngày, chia đều 3-4 lần/ngày. Tuy vậy, tốc độ căng dãn cần giảm khi ổ căng dãn ở thân xương hoặc ở vị trí xương được nuôi dưỡng kém, hoặc khi phần mềm xấu, hoặc ở người cao tuổi.

Nếu quá trình tạo xương kém thì nên giảm tốc độ căng dãn, thậm chí tạm ngưng căng dãn để giúp cải thiện quá trình tạo xương. Tốc độ căng dãn phù hợp cũng bảo tồn sự cấp máu cho các mô sinh xương. Trên lâm sàng, thời gian chờ đợi thường từ 7-10 ngày, phụ thuộc vào: tuổi, vị trí cắt xương, kỹ thuật cắt xương, chất lượng xương, tình trạng phần mềm…Thời gian chờ đợi dài khi nghi ngờ quá trình tạo xương diễn biến kém và ngược lại.

Cố định ổ căng dãn

Việc cố định vững của khung cố định ngoài là yếu tố rất quan trọng cho quá trình liền xương. Khung cố định ngoài phải đủ vững để cố định ổ căng dãn và chỉ cho phép ổ căng dãn đàn hồi theo trục dọc của xương. Nếu khung cố định ngoài không vững thì sẽ dẫn đến liền xương kém hoặc không liền xương. Khung Ilizarov sử dụng các đinh Kirschner có đường kính từ 1,4 đến 2 mm cho phép vừa cố định vững ổ căng dãn, vừa cho phép đàn hồi tại ổ căng dãn, kích thích mô sinh xương phát triển tốt hơn một khung cố định ngoài cứng nhắc.

Tập vận động các khớp và tì nén sớm trên chi mổ

Tập vận động các khớp và tì nén trên sớm chân mổ sớm, có tác dụng chống teo cơ, tăng cường sức cơ,  chống cứng khớp, đồng thời tăng cường máu đến nuôi dưỡng ổ can xương. Tập tì nén sớm kích thích quá trình tạo xương trong kéo dài chân.

Bệnh nhân tập vận động các khớp và tì nén trên 2 chân sau mổ

Quan niệm về người có tầm vóc thấp tùy theo đánh giá của mỗi người, mỗi chủng tộc và từng thời điểm. Tầm vóc thấp chỉ mang tính tương đối khi nói đến chiều cao.

Có thể lấy chiều cao nhỏ hơn chiều cao trung bình (theo giới và nhóm tuổi) trừ đi 2 lần giá trị lệch chuẩn của chiều cao trung bình để đánh giá người có tầm vóc thấp. Theo số liệu điều tra công bố năm 2003 của Bộ Y tế nước ta, ở tuổi 20-24, chiều cao của nam là 163,72 ± 4,67 cm và của nữ là 153 ± 4,32 cm; ở tuổi 25-29 tuổi, chiều cao của nam là 163,71 ± 4,77 cm và của nữ là 152,73 ± 4,12 cm.

Nguyên nhân dẫn đến tầm vóc thấp do nhiều yếu tố ảnh hưởng, một trong số đó phải kể đến: do giống, do hormone tuyến sinh dục, tuyến yên, tuyến giáp, do còi xương hoặc dạng hỗn hợp nhiều dạng. Ngoài các yếu tố trên có thể phân người có tầm vóc thấp thành hai nhóm chính:

• Người lùn (drwaft): Đó là người tầm vóc thấp do nguyên nhân loạn sản (dysplasia). Những người này rất thấp so với người bình thường và có sự mất cân đối giữa các phần của cơ thể, các xương bị biến dạng. Bệnh nhân cần có kế hoạch để kéo dài cẳng chân, đùi, cánh tay thích hợp từ khi còn nhỏ, với nhiều giai đoạn điều trị.
• Người có tầm vóc thấp không do nguyên nhân loạn sản (constitutional short stature; low normal stature). Những người này không quá thấp so với những người bình thường và không mất cân đối giữa các phần của cơ thể.

Cơ thể đẹp không chỉ phải có chiều cao lý tưởng mà cần phải có sự cân đối giữa các phần của cơ thể, đặc biệt là chiều dài của chân so với thân người. Chỉ số Vallois và Skelie đã được dùng trong nhân trắc học để đánh giá sự cân đối giữa chi thể và thân người.

Chỉ số Vallois (chỉ số thân) = Chiều cao ngồi x100/Chiều cao đứng.

Dựa vào chỉ số Vallois người ta chia ra các nhóm người:

• Thân ngắn khi chỉ số Vallois nhỏ hơn hoặc bằng 50,9.
• Thân vừa nếu chỉ số Vallois từ 51 đến 52,9.
• Thân dài nếu chỉ số Vallois lớn hơn hoặc bằng 53.

Chỉ số Ske^’lie (chỉ số chân) = Chiều cao chi dưới x 100/ Chiều cao ngồi.

Chiều cao chi dưới = Chiều cao đứng – Chiều cao ngồi.

Dựa vào chỉ số Skelie mà người ta chia ra các nhóm người:

• Chân ngắn khi chỉ số Skelie nhỏ hơn hoặc bằng 84,9. Trong đó: Chân rất ngắn khi chỉ số Skelie nhỏ hơn 74,9; chân ngắn vừa khi chỉ số Skelie từ 75 đến 79,9; chân ngắn ít khi chỉ số Skelie từ 80 đến 84,9.
• Chân vừa khi chỉ số Skelie từ 85 đến 89,9.
• Chân dài khi chỉ số Skelie từ 90 trở lên. Trong đó: Chân dài ít khi chỉ số Skelie từ 90,1 đến 94,9; chân dài vừa khi chỉ số Skelie từ 95 đến  99,9; chân rất dài nhiều khi chỉ số Skelie từ 100 trở lên.

Đặc điểm kéo dài chân cho người có tầm vóc thấp:

Cần tìm hiểu kỹ về tiền sử sinh sản, sự phát triển tầm vóc trong thời kỳ thiếu niên, thời điểm dậy thì, tiền sử về hormon. Những người dậy thì sớm, thiếu hụt hormon, hay ốm đau lúc nhỏ, bệnh di truyền… có nguy cơ cao bị tầm vóc thấp. Tiền sử gia đình cũng cần được tìm hiểu kỹ, bao gồm bố mẹ, anh chị em ruột. Tình trạng tâm lý, cũng cần được quan tâm đánh giá, tâm lý có bị ảnh hưởng hay mặc cảm bởi tầm vóc thấp không?, tần xuất ảnh hưởng và tình trạng tâm lý chung ra sao? Từ đó, phẫu thuật viên mới có thể lựa chọn được những bệnh nhân có chỉ định tốt để kéo dài chân nâng chiều cao. Đó là những người có tâm lý bị mặc cảm nhiều và thường xuyên bởi tầm vóc thấp của mình, tuy nhiên trong các lĩnh vực khác của cuộc sống của họ vẫn thành công, hạnh phúc, năng động và quan trọng nhất bệnh nhân có những kỳ vọng thực tế về những gì phẫu thuật kéo dài chân có thể làm cho họ, chứ không đơn thuần là thẩm mỹ. Phẫu thuật kéo dài chân nâng chiều cao chỉ làm cho những người cảm thấy cần phải làm điều này và có tinh thần khỏe mạnh.

Đồng thời, cần được khám đánh giá chiều cao, biên độ vận động các khớp, đánh giá có tổn thương mạch máu thần kinh nào không, có tình trạng co kéo biến dạng khớp nào không, chi thể có biến dạng không?, đo và đánh giá xem có chênh lệch chiều dài hai chân không?, cần được chụp xquang toàn bộ chi dưới để đánh giá trục chi, chiều dài xương chày, xương đùi, đo đường kính ống tủy xương đùi và xương chày nơi hẹp nhất ở cả trên phim thẳng và nghiêng.

Độ tuổi kéo dài nâng chiều cao:

Hiện không có giới hạn trên của tuổi kéo dài chân mà việc kéo dài chân nâng chiều cao được tiến hành khi hết tuổi phát triển chiều cao, khi trên phim chụp Xquang chân không còn sụn tiếp, thường từ trên 18 tuổi. Đã có trường hợp kéo dài chân trên thế giới bệnh nhân đang ở độ tuổi 47.

Vị trí và độ dài xương được kéo:

Vị trí kéo dài chân có thể ở cẳng chân hoặc ở đùi hoặc ở cả cẳng chân và đùi. Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ lựa chọn kéo dài ở hai cẳng chân để nâng chiều cao.  Lý do lựa chọn này để tránh làm cơ thể mất cân đối và giảm thời gian điều trị và chi phí thấp hơn so với làm trên hai đùi.

PGS.TS Lê Văn Đoàn, Viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết:

Thế nào là kéo dài chân?

Chia sẻ nhiều hơn về phương pháp này, PGS Lê Văn Đoàn cho biết, kéo dài chi, cụ thể là kéo dài chân, không phải là phẫu thuật phức tạp. Kỹ thuật này có cách đây cả trăm năm, mục đích ban đầu nhằm điều trị các bệnh lý chân ngắn chân dài, do di chứng thương tật từ chiến tranh, lao động, những trường hợp bị viêm xương hoặc do phải cắt u xương dẫn đến chân cao chân thấp, hoặc các bệnh nhân bị bệnh bại liệt…

Ở nước ta, từ năm 1995, khi xóa bỏ được bại liệt nhờ chương trình tiêm chủng mở rộng, những trường hợp bị tật chân ngắn chân dài cũng giảm đi đáng kể. Tuy nhiên, các nguyên nhân do chấn thương sau tai nạn, viêm xương khớp vẫn khiến nhiều bệnh nhân mắc dị tật này. Đặc biệt nhu cầu kéo dài xương vì mục đích thẩm mỹ cũng tăng lên đáng kể.

Tại Viện Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hàng năm, PGS Đoàn cùng các đồng nghiệp thực hiện hàng chục ca kéo dài chân với mục đích tăng chiều cao. Trong đó, nam chiếm nhiều hơn nữ. Theo bác sĩ, sự tự ti về chiều cao ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống, dẫn tới nhu cầu kéo dài chi và với đàn ông, sự mặc cảm thường rõ ràng hơn.

PGS.TS Lê Văn Đoàn cho biết, về lý thuyết, muốn kéo dài bao nhiêu cũng được, tùy theo nhu cầu bệnh nhân. Song chuyên gia luôn tư vấn cho họ chiều dài hợp lý và cân xứng với cơ thể cũng như hạn chế thấp nhất các biến chứng.

Về phương pháp thực hiện, trước đây, dùng phương pháp cắt xương, xuyên đinh 8 đinh qua xương và lắp khung bên ngoài để căng dãn từ từ với tốc độ 1mm/ngày. Như vậy, nếu muốn kéo dài 7 cm sẽ mất thời gian 70 ngày. Khi đã kéo dài đủ 7 cm, còn phải mang khung chờ thêm khoảng 7 tháng tiếp theo để cho xương liền chắc, sau đó mới tháo bỏ khung, như vậy bệnh nhân phải đeo khung trong một thời gian dài tới 10 tháng, rất cồng kềnh, vướng víu trong sinh hoạt. Còn hiện nay,nhờ áp dụng tiến bộ mới, trước khi cắt xương, các bác sĩ đặt 1 chiếc đinh trong ống tủy xương, chỉ sử dụng 4 đinh nhỏ xuyên qua ở 2 đầu xương. Khi kéo dãn đủ chiều dài, khung sẽ được tháo bỏ. Đinh nằm trong ống tủy sẽ giữ vai trò cố định trong thời gian chờ xương can chắc. Như vậy bằng phương pháp mới này, thời gian đeo khung đã được rút ngắn, chỉ còn ¼, việc tháo khung sớm tạo điều kiện cho bệnh nhân nhanh chóng trở lại sinh hoạt và công tác, đồng thời sẹo cũng nhỏ và ít đi rất nhiều.

Ai có thể kéo dài chân?

Vẫn theo PGS Lê Văn Đoàn, chỉ định kéo dài chân chỉ đối với những người có tầm vóc thấp, lùn (nữ dưới 1m55, nam dưới 1m65) hoặc người mắc các dị tật, thương tật. Kỹ thuật này không áp dụng cho trường hợp chân cao chân thấp chênh lệch không quá 1,5 cm. Với mức độ chênh lệch ít thì có thể điều chỉnh bằng độn thêm đế giày dép đơn giản và dễ dàng hơn.

Về độ tuổi thích hợp để thực hiện kéo dài chân, chuyên gia này cho hay đó là lứa tuổi từ 20-30 tuổi, vì lúc đó phẫu thuật viên có thể xác định được chiều cao hoàn thiện. Sau 35 tuổi, xương bắt đầu lão hóa nên không thuận lợi để phẫu thuật kéo dài.

Sau khi kéo dài chân có yếu không?

Trước lo ngại tương đối phổ biến này, PGS Đoàn cho hay, phẫu thuật kéo dài chân không làm ảnh hưởng tới tuổi thọ của người thực hiện như nhiều người lầm tưởng. Tuy nhiên, sau khi kéo dài, các phần mềm (gân cơ, cơ, thần kinh, mạch máu, dây chằng) chưa đáp ứng kịp với tình huống mới. Do đó cần phải tập phục hồi chức năng một thời gian, nhanh hay chậm tùy theo mỗi người và mức độ kéo dài. Khi cơ xương khớp đã ổn định, đã tập luyện tốt, chi được kéo dài hoàn toàn khỏe mạnh, bệnh nhân đi lại sinh hoạt chạy nhảy bình thường.

Đây là khung do Dr Đoàn cùng nhóm nghiên cứu của Bệnh viện TƯQĐ 108 chế tạo, khung này chuyên dụng chỉ dành cho việc kéo chân. Đã được đăng ký và cấp bản quyền tại Cục sở hữu trí tuệ – Bộ Khoa học và Công nghệ. Khung được thiết kế để vận hành đơn giản, gồm 3 thanh cọc có ren ngược chiều nhau. Các cọc nối với 2 vòng hình bán nguyệt ở 2 đầu. Mỗi hình bán nguyệt giữ 2 chiếc đinh nhỏ xuyên qua xương. Tại vị trí chính giữa các cọc là các mặt, tạo thành hình lục giác, Do vậy, có thể điều chỉnh dãn ra hoặc ép lại dễ dàng khi muốn. Văn 1 vòng là dãn ra hoặc ép vào được 2mm, nên mỗi ngày vặn 3 mặt là được 1mm, một lần vặn 1 mặt ra là dãn ra được 1/3mm. Để dễ hiểu cách kéo dãn mời các bạn theo dõi video chi tiết dưới đây hướng dẫn cụ thể của Dr Đoàn.

Tùy theo mức độ căng gân gót mà bác sĩ quyết định có cần phải làm thêm thủ thuật nới dài hay không. Thủ thuật can thiệp nới dài gân gót rất đơn giản, chỉ với 2 sẹo nhỏ 0,5cm rồi cố định cổ chân bằng nẹp bột trong 4tuần, sau đó việc tập phục hồi chức năng dễ dàng hơn rất nhiều, rút ngắn thời gian phục hồi, nhiều bạn chỉ sau 6 tuần đã có thể đi lại, gót chân chạm đất như bình thường.

Dưới đây là hình ảnh một bạn nữ kéo dài 6,5cm, từ 1m58 lên 1m65, đã can thiệp nới dài gân gót và đi lại nhẹ nhàng sau 2 tháng tháo khung.

Trong lĩnh vực làm đẹp, tế bào gốc cũng được nhiều trung tâm làm đẹp có uy tín trên thế giới nghiên cứu áp dụng.

Từ năm 2008, nhóm nghiên cứu Viện Chấn thương Chỉnh hình, do Dr Đoàn là trường nhóm đã có báo cáo về việc ứng dụng tế bào gốc từ máu tự thân, để điều trị các tổn thương cơ xương khớp khó liền. Trong đó, có ứng dụng vào trong kéo dài chân. Báo cáo thuộc đề tài độc lập cấp nhà nước, đã được nghiệm thu năm 2011.

Theo nghiên cứu này, việc sử dụng tế bào gốc tách chiết từ máu tủy xương tự thân để tiêm vào ổ kéo dài chân, đã rút ngắn thời gian đáng kể so với nhóm không dùng tế bào gốc (trung bình để liền xương chắc nếu không dùng tế bào gốc cần 45 ngày/cm, trong khi đó nếu dùng tế bào gốc chỉ cần 30 ngày).

Như vậy, đây là phương pháp bổ trợ rất tốt cho những ai thực hiện kéo dài chân. Nhằm rút ngắn thời gian phục hồi, nhanh chóng trở lại sinh hoạt và lao động.

Báo cáo nghiệm thu đề tài của Nhóm nghiên cứu tế bào gốc.

Danh sách Nhóm nghiên cứu của Viện Chấn thương Chỉnh hình – Bệnh viện TWQĐ 108.

Ngày 12/7/2020 đã tiêm tế bào gốc vào ổ kéo dài 6,5cm, hình can xương độ 1.

Hình ảnh can xương kiểm tra sau tiêm tế bào gốc 2 tháng (phim chụp 12/9/2020, can xương đã phát triển độ 3).

]]> /co-gai-ha-noi-cao-1m38-thuc-hien-keo-dai-chan/ Sun, 25 Jul 2021 03:50:39 +0000 /?p=5636 Bệnh nhân có chiều cao khiêm tốn nhất

Dù đã gần 20 năm trôi qua song đến nay PGS.TS Lê Văn Đoàn, Viện trưởng Viện Chấn thương chỉnh hình, BV TƯ quân đội 108 vẫn nhớ như in bệnh nhân nữ tên Hằng ở Hà Nội được chị gái là một nhân viên y tế dẫn tới BV 108 tư vấn kéo dài chân.

“Cô sinh viên đến gặp tôi bé như cái kẹo với chiều cao chỉ vẻn vẹn 1,38m, cân nặng hơn 30kg và đang là sinh viên năm 3 tại một trường ĐH tại Hà Nội”, PGS Đoàn nhớ lại.

Mặc cảm quá lớn về chiều cao khiến cô không thể hoà đồng với bạn bè cùng trang lứa, đi đâu cũng tự ti, khép nép.

BS Đoàn khi ấy đã tư vấn cặn kẽ cho cô gái trẻ rằng phương pháp này chỉ dành cho những ai thực sự dũng cảm và kiên trì vì sẽ phải đeo khung trong gần 1 năm với nhiều bức bí, khó chịu khi mọi sinh hoạt đều trên giường.

Không chút đắn đo, cô gái trẻ gật đầu đồng ý, xin nghỉ học 1 năm để bắt đầu hành trình kéo dài chân. Hơn 300 ngày trôi qua với nhiều đau đớn và nước mắt, kết quả khiến Hằng vỡ oà hạnh phúc khi cao thêm được 8cm.

Cô vui tươi đi học trở lại, sau này vào TP.HCM lập nghiệp, kết hôn và đang sinh sống tại đó.

BS Đoàn cho biết, đây cũng là bệnh nhân có chiều cao khiêm tốn nhất từng được anh phẫu thuật kéo dài chân.

2 nữ bệnh nhân khác có chiều cao 1,53m, 37 tuổi và đã có 2 con lớn nhưng vẫn quyết tâm rủ nhau đi kéo dài chân, nay đã hoàn thành với kết quả mỹ mãn, mỗi người cao thêm được 7cm. Đây cũng là 2 bệnh nhân cao tuổi nhất kéo dài chân thẩm mỹ đến thời điểm hiện tại tại BV 108.

Mới đây, Viện Chấn thương chỉnh hình, BV TƯ quân đội 108 tiếp nhận 2 bệnh nhân đặc biệt đến kéo dài chân. Trường hợp thứ nhất là nam sinh Việt kiều Mỹ, năm nay mới 18 tuổi, cao 1,60m, hiện đã kéo được 6cm, trong tuần sau sẽ được tháo khung.

Trường hợp còn lại là một cô gái gốc Việt đang sinh sống và làm việc tại Anh, đã quyết định nghỉ làm 1 năm để về Việt Nam thực hiện phẫu thuật, cải thiện chiều cao 1,49m của mình do không thể hoà nhập được với môi trường công việc.

BS Đoàn cũng không thể quên trường hợp một nam thanh niên 25 từ miền Nam bay ra Hà Nội để xin thực hiện phẫu thuật kéo dài chân. Thậm chí một kế hoạch dài hơi đã được chàng trai này sắp xếp sẵn bằng việc tích lũy kinh tế, thuê nhà, nhờ người chăm sóc trong thời gian gần 1 năm ở Hà Nội.

Khi đã làm xong đầy đủ xét nghiệm, chuẩn bị phẫu thuật, PGS Đoàn hỏi người đi cùng chàng trai mới hay đây chỉ là bạn, không phải người thân. Ngay sau đó, mẹ của bệnh nhân phát hiện và gọi điện cho bác sĩ xin dừng cuộc phẫu thuật.

Nghe bác sĩ thông báo, chàng trai gần như phát điên, cầu xin được phẫu thuật nhưng cuối cùng bác sĩ phải từ chối và khuyên bệnh nhân cần thêm thời gian để thuyết phục gia đình.

chị M. cao chỉ có 1,47 cm, chiều cao khiếm tốn luôn khiến bà mẹ ba con này mặc cảm. Chị M. có công việc ổn định, gia đình hạnh phúc nhưng khi các con đã lớn hơn chị bắt đầu muốn làm việc gì đó cho mình, việc đầu tiên bà mẹ này mong muốn là kéo dài chân.

Vợ chồng chị M. đến bệnh viện xin bác sĩ tư vấn, dù bác sĩ cho biết chị cần cân nhắc vì đã qua tuổi 35, tuổi được khuyến cáo không nên can thiệp nhưng chị M. vẫn quyết tâm.

Chồng chị M thấy vợ quyết tâm nên anh cũng không dám can ngăn. Để chuẩn bị cho cuộc đại phẫu cắt chân kéo dài ra, chị M. đã xin nghỉ việc, tìm người chăm sóc gia đình cũng như chăm sóc cho chính chị trong thời gian chỉ nghỉ để phục hồi chân.

Trường hợp của Trần N.H. 21 tuổi, TP.HCM cũng vậy. H là du học sinh ở Bắc Âu. Sống giữa cuộc sống toàn người cao lớn, nam sinh này luôn mặc cảm vì mình hơi ngắn (1,64 cm). Dù có đi thêm đôi giày đế cao nhưng so với bạn bè H thấp bé. H. tìm hiểu về phẫu thuật kéo dài chân và cậu quyết định bảo lưu 1 năm để quay về Việt Nam làm phẫu thuật. H tìm đến với chúng tôi chia sẻ nguyện vọng của mình.

Cuộc phẫu thuật giúp H cao thêm được 7cm là điều mà H và gia đình cậu luôn mong ước.

PGS Đoàn cho biết kéo dài chân là nhu cầu cho rất cả mọi người nhưng bác sĩ chỉ định rất chặt chẽ, để thực hiện chuẩn đạt kết quả tốt bác sĩ sẽ khuyên từng người.

Theo PGS Đoàn, về nguyên lý muốn kéo dài thì phải cắt xương, rồi dùng dụng cụ để kéo xương ra, khi kéo dài, 2 phần xương dần xa nhau, lúc đầu tạo thành khoảng trống, màng xương là nơi sinh xương sẽ tái sinh dần thành xương mới.

Tuy nhiên, tùy theo cơ địa và theo lứa tuổi của từng người mà tốc độ tái sinh nhanh hay chậm. Tuổi càng trẻ khả năng tái sinh càng nhanh. Để xương phục hồi trở lại đủ cứng và to như xương lành thì 1 cm thường mất từ 35-40 ngày, kể từ thời điểm bắt đầu kéo.

Nguyên lý kéo dài chi mà đến nay vẫn còn được áp dụng, được bắt đầu thực hiện từ năm 1951, cách đây gần 70 năm. Nguyên lý đó là cắt xương, sau đó kéo giãn với tốc độ 1 mm/24 giờ.

Trước đây, các bác sĩ phải xuyên 8 đinh qua xương và lắp khung bên ngoài để căng giãn từ từ với tốc độ 1 mm/ngày. Khi kéo dài đạt chiều cao như ý muốn, bệnh nhân còn phải mang khung chờ thêm khoảng 7-10 tháng, thậm chí tới 12 tháng tiếp theo để xương liền chắc, sau đó mới tháo bỏ khung.

Điều đó có nghĩa bệnh nhân phải đeo khung suốt thời gian thực hiện, nên rất cồng kềnh và vướng víu trong sinh hoạt, chưa kể các biến chứng nhiễm trùng chân đinh hoặc lệch vẹo, xoay trục, biến dạng chi trong quá trình kéo giãn.

Hiện nay, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã áp dụng tiến bộ mới. Trước khi cắt xương, các bác sĩ đặt một chiếc đinh trong lòng ống tủy xương, và đã cải tiến khung kéo chỉ sử dụng 4 đinh nhỏ xuyên qua 2 đầu xương.

Khi kéo giãn đủ chiều dài, khung sẽ được tháo bỏ. Đinh nằm trong ống tủy sẽ giữ vai trò cố định trong thời gian chờ xương can chắc.

Phẫu thuật kéo dài chân là loại phẫu thuật rất khó nên gần như không phải ai cũng mổ được, miền Bắc mới chỉ có 108 mổ kéo dài chân. Phẫu thuật cũng có thể xảy ra biến chứng, trách nhiệm của bác sĩ rất nặng nề.

Nếu tay nghề bác sĩ không tốt biến chứng có thể xảy ra. Tai biến trong quá trình mổ cũng có thể xảy ra như cắt xương không khéo thì xương vỡ, hoặc gây tổn thương máu, thần kinh. Đặc biệt là biến chứng nhiễm trùng.

Người kéo bị viêm xương thì cũng coi như là một thất bại. Họ cũng có thể gặp biến chứng muộn như khi đang kéo, chậm liền xương, xương không liền, khối can xương không đủ khỏe.

Đến nay, bệnh viện đã mổ được khoảng 500 ca, chưa ghi nhận biến chứngvà mọi người đều hài lòng vì có thể cải thiện thêm được chiều cao cho mình. Sau khi kéo dài, các phần mềm (gân cơ, cơ, thần kinh, mạch máu, dây chằng) chưa đáp ứng kịp với tình huống mới ngay được.

Do đó, người bệnh cần phải tập phục hồi chức năng một thời gian, nhanh hay chậm tùy theo thể trạng và mức độ kéo dài.

Trích nguồn Báo soha